Hakan Öztürk - Karagöz Dersaadet'te Gölge Oyunu I Kitap Tanıtımı ve Yorumu

 

İsim: Karagöz Dersaadet'te Gölge Oyunu

Yazar: Hakan Öztürk

Tür: Roman, Tarihi, Polisiye

Sayfa: 244

Yıl: 2023

Yayınevi: Epona 

Puanım: 9/10

Bu kitap, II. Abdülhamid döneminde geçen, komedisi bol bir polisiye roman. 

Öncelikle belirteyim, yazar Hakan Öztürk, İnstagram hesabında kitabın çeşitli bölümlerinin animasyonunu yapmış, fragman gibiler ve çok iyiler. Okuyacak olsanız da olmasanız da videoları izlemenizi tavsiye ederim. Örneğin kitabın giriş sayfası şu. Bu yüzden buraya görsel eklemeyeceğim :) Kitabın Zeytinburnu'ndaki söyleşisine katıldığımda demişti ki "Benim zaten kabiliyetim olsa resim çizerim; maliyetim olsa film çekerim. Şimdi yapay zeka ile yapıyorum kısa filmler." ve çok iyiler ✨

Hemen söyleyeyim, gerçek Karagöz ve gerçek Hacivat'ın hikayesini anlatmıyor. Zaten popüler anlatıda bu kişilerin yaşadığı zaman Osmanlı'nın başlangıcı; bu ise sonlarına tekabül ediyor. Kitaptaki esas karakterler de geleneksel gölge oyunumuzdaki bu karakterlerle paralelliklere sahip, onlardan ilhamla oluşturulmuşlar.

Karagöz güçlü bir külhanbeyi, bugünün mahalle abisi diyebiliriz sanırım. Hacivat da mühendislik terk, zeki biri (Yazar da mühendismiş) (Hacivat'ın ismini yazmıyorum çünkü okur kendisi keşfetsin belki benim gibi saftır da anlamaz sonradan aydınlanır :D ). Gölge oyunundaki atışmaları;  Karagöz'ün başı belaya girdiğinde Hacivat'ın onu kurtarması gibi temel özellikler buradaki ikilide de var. Karagöz'ün sürekli tartışıp durduğu karısı yok neyse ki :D Diğer karakterlerden pek kimseyi görmüyoruz. Tuzsuz Deli Bekir diyebileceğim Bekir  var, sevilesi bir karakter, videosu bile vardı, keşke daha uzun süre görebilseydik :'( Ve boyunun kısa olması, şımarık ve küstah tavırları ile Beberuhi ile Fecai'nin benzerliği yüksek.

Paralellikleri kenara bırakıp hikayeye bakacak olursak sürükleyici, eğlenceli ve zekice kurgulanmış. Bölümler "sonra ne olacak acaba" türünden bir hisse sevk ederek bitiyor, (yazar söyleşide bu tekniğe cliffhanger demişti ben de ilk kez orada duydum) ve bölümlerin kısa olmaları okumayı daha da kolaylaştırıyor. 

Dönemin dilini yansıtmış ama abartılı değil. Bugün anlayamayacağımız kelimeler olsa da aslında dili sade, anlaşılır. Yazar, çok araştırma yaptığını belirtmişti, bunun yansımalarını görüyoruz. Eğer o dönemde geçecek bir şey yazarsanız başvuru kaynağı olarak kullanabilirsiniz. Karakterler halktan kaba saba kişiler olduğu için kibar bir dili yok, hakaret  lügatinize güzide örnekler ekleyebilirsiniz, çok yaratıcı bu konuda :D  Benim de kitapta genellikle altını çizdiğim yerler bu türden atışmalar oldu :D Bu arada en sevdiğim kısım, Hacivat'ın yeni keşfedilen zararlı bir bakteriye Karagöz ismini vermek istemesiydi :D 

Karakterler arasında en sevdiğim Hacivat oldu. Zekanın kredisi bende yüksek olduğu için kitabın dahi kötüsü Fecai de 1.liğe yarışıyordu :) Karagöz 3. oluyor bu durumda :') Komiser Muzaffer Bey de epey yetenekli ve zeki bir karakterdi. Katip Asaf'ın konuştuğu evsiz, bilge, adam da epey ilginç bir kişilikti. 

II. Abdülhamid de kitapta yer alıyor. Kendisini sever sayarım o yüzden nasıl yansıtılacağını merak ediyordum, iyiydi. Evhamı ve Sherlock hayranlığı işlenmişti. Duyup bildiğimiz Abdülhamid'den pek farkı yoktu. Sondaki diyaloglarında daha havalı gösterirdim ben olsam hehe ama bu yeterdi ne alçaltıldı ne de yüceltildi. İki tarafa da uyar :D 

Yapımlarda beni genelde etkileyen bir şey, bir karakterin işi bittikten sonra (ölmesi, üstlendiği rolün  bitmesi, planın gerçekleşmesi veya suya düşmesi vs. olabilir) onun hakkındakki gerçekleri öğrenmemiz. Burada da hikaye sona erdikten sonra karakter hakkındaki gerçekleri öğreniyoruz. Bu yüzden bu karakterin bizde daha çok yer etmesi doğal bence :)  

Açık uçlu bir son yok, öyle olmasını istememiş yazar, sağolsun ama karakterler hala yaşadığı için ve bir bilinmeyenimiz olduğu için ikinci kitabın gelmesini umut ediyorum, gelir mi acaba? (Güncelleme: Yazar sağolsun cevapladı, evet, devamı gelecekmiş ve bu yazıdan hareketle bir karakter daha ekleyecekmiş. Çok sevindim çok! 🥳🥳🥳)

Arka Kapak yazısında Hacivat ve Karagöz Neden Öldürüldü filminin yönetmeni Ezel Akay'ın yorumu var: "Hayranlıkla okuyorum! Gerçekten!" Bu yazarı çok mutlu etmiş. Beni de sevindirdi çünkü gölge oyunumuzun en iyi uyarlaması bu film ve şimdi böyle bir kitabımız da var! 

Geleneğin böyle modern uyarlamaları bizi direkt kökene götürmüyor (ve biz de modern yaşamımızdan çıkıp oraya sık sık gitmiyoruz), aksine; onu günümüze ya da günlük pratiklerimizde daha çok yer kaplayan (roman, film gibi) sunuşlara dönüştürüyor. Böylece o dünyayı kavramak için okuru/izleyiciyi kökene yönlendiriyor. Bu takdir edilesi ve geleneğin yitirilmemesi için çok önemli bir şey. 

Ben de fark ettim ki çocukluğumdan beri gölge oyunu izlememişim ☠ Bu vesileyle gidip izleyelim. 

Sevgiler!